Все статьи

Солугъандыла, ойнагъандыла, жангы билим алгъандыла

«Кавказ» санаторийде бюгюнлюкде республиканы битеу районларындан да сабийле солуп, саулукъларын игилендиредиле. Бу кюнледе уа алагъа къонакъгъа жолда жюрюуню къоркъуусузлугъуну инспекторлары, МЧС-ни келечилери бла от ёчюлтюучюле  келгендиле. 

Тёлю берген эм ёсген ташла

Румынияда Вылча районда Костешть элде тамаша затла кёрюрге боллукъду.

Къадалып кюрешсенг, итинсенг, не къыйын муратынгы да толтураллыкъса

Елена Продунова битеу дуниягъа аты айтылгъан гимнасткады. Ол Россейни спортнуну устасыды, Дунияны, Европаны чемпиону, Олимпиадалы оюнланы эки кере призёруду. 

Намысы, билими, халкъгъа сюймеклиги аны юсюнде окъ бла кепча бири бирин табып эдиле

Хубийланы Ахияны жашы Магометге жырчы десек – терс болмазбыз, не ючюн десегиз, «Жылларым бла жырларым» деген статьясында ол былай айтады: «Сен халкъынга не этгенсе, деп сорсала, 1200 жыр жыйгъанма, деп махтаныргъа боллукъма». Магомет ауушханлы 20 жыл ётген эсе да, жаннган жулдузлай турады. Ол себепден, ол бизге, халкъына, къойгъан фольклор эмда тин байлыгъына эс бёлейик.

Кюн сайын жылы как уллугъа-гитчеге да хайырлыды

Бармыды шёндю аш оруну тап ишлеген, чегилери къыйнамагъан? Бек аз. Сылтау а бирди – биз ашыбызны-сууубузну тап къурай билмейбиз. Бу проблеманы  юсюнден Нальчик шахарны биринчи поликлиникасыны врачы Гыжгыланы Разият бла ушакъ этгенбиз.

Хычин къайдан чыкъгъанды

Малкъар халкъда хант тепси хычинсиз болмагъанды. Алай хар тёреге неда байрамгъа энчи хычин этгендиле. Орам бла ётюп баргъан адам хычин ийис чыкъгъан юйге къайтмай къалмагъанды. Сёз ючюн, юй бийче къонакъгъа чакъырса: «Кел, хычинле бла сыйлайым», - деучю эди. Ол тёре бюгюн да къалмагъанды.

Жарыкъландырыучула

КъМР-ни 100-жыллыгъына

Бу сурат 1957 жылда Къашхатауда алыннганды. Анда олтургъанла (солдан онгнга) школну директору Шауаланы Миналданды,  Фёдор  Яковенкоду, Насталаны Сохтады эмда устаз Роза Сергеевады. Сюелгенле уа ол заманда тамата классланы окъуучуларыдыла. Бизни бюгюннгю хапарыбыз а Фёдор Михайлович Яковенкону юсюнденди. 

Гитче гидроэлектростанцияны къурулушу башланнганды

Кёп болмай РусГидро компанияны Къабарты-Малкъарда бёлюмю гитче Черек ГЭС-ни къурулушун башлагъанды. Бюгюнлюкде специалистле аны мурдорун хазырлап  кюрешедиле.  Ол «Россейде жангыртылыныргъа жарагъан энергетиканы айнытыу» къырал программагъа кёре бардырылады.

Балли бла шаптал жетгендиле

Баллини бла шапталны кезиую да башланнганды. Кёп бармай а персикле, нектаринле да бишерикдиле-алагъа алай кёп заман керекмейди. 

Айны бла кюнню тутулгъанлары

Бу айны бла кюнню тутулууларын ангылатхан къарачай-малкъар миф жомакъды. 

«Элбрусну саугъалары» ючюн къаты кюрешде

Бу кюнледе «Эльбрус» курортда тау лыжаладан «Элбрусну саугъалары» деген битеуроссей эришиуле бардырылгъандыла. Анда хорлагъанланы саугъалаугъа «Кавказ. РФ» акционер обществону директору Хасан Тимижев, аны орунбасары Беккаланы Хыйса, КъМР-ни спорт министри Хасанланы Ислам, Россейни Тау-лыжа спортдан федерациясыны президенти Леонид Мельников, Россейни Фристайлдан федерациясыны президенти Алексей Курашов къатышхандыла.

Адамланы жашауларын игилендирирге алланып

Кёп болмай РФ-ни Президенти Владимир Путин Къырал Советни президиумуну кенгешинде къурулуш эм жашау журт-коммунал мюлк бёлюмлени 2030 эмда 2035  жыллада айнытыуну стратегиясыны юсюнден айтханды.

Усталыгъын жюреги тартып сайлагъанды

Элбрус бийик тау излеу-къутхарыу отрядны башчысы Гюлюйланы Абдуллах Россейни МЧС-ини эм кёп саугъагъа тийишли болгъан къутхарыучуларындан бириди – кеси заманында анга «Халкъла аралы класслы къутхарыучу», «Россейни сыйлы къутхарыучусу» деген атла берилгендиле, ведомство да аны кёп кере белгилегенди. Къыйын болумлада адамланы къутхара кёргюзтген жигитлиги, ётгюрлюгю, адамлыгъы ючюн ол «Ата журтну аллында къыйыны ючюн» орденни экинчи даражалы майдалы бла саугъаланнганды.

Саулукълары осал эсе да, башхаладан кем болмагъанларын ангыларча

Августда КъМР-де саулукъларына  кёре чекленнген онглары  болгъан сабийлеге себепликге «Биз башхабыз. Алай тенгбиз» деген проект  толтурулуп башларыкъды. Ол 2022 жылда Шимал-Кавказ федерал округда жаш тёлю проектлени конкурсунда грант къытханды. Аны Жаш тёлюню ишлери жаны бла федерал агентство КъМР-ни Жарыкъландырыу эм илму министерствосуну болушлугъу бла къурагъанын айтырчады.  

Донбассдан келген гимнасткала эришиулеге хазырланадыла

Апрельде Нальчикде солуп кетген Донбассдан келген сабийле бюгюнлюкде Пятигорскда  художестволу гимнастикадан Битеуроссей эришиулеге хазырланадыла. Аны юсюнден  КъМР-ни Башчысыны бла Правительствосуну пресс-службасындан билдиргендиле.

Нарт сёзле – халкъны жашау суратлары

Къарачай-малкъар кёлден адабиятны бек эски, бек эрттегили, ёмюрледен бери сакъланып келген жанры – нарт сёзле, акъыл сёзле, халкъ айтыуладыла. Была халкъ эс этип, сакълыкъ бла иш кёллюлюкню, акъыл-эсни тюйюмчегидиле. Жашауну юлгюсю бола, эскиден жангыгъа, ата-бабадан, туугъан-туудукълагъа кёче, эскирмей, тот басмай келген фольклор байлыгъыбыздыла. Аланы юсюнден чыгъармаларын, жыйымдыкъларын алимлерибиз басмалагъанлай турадыла, аланы санында, белгилисича, Журтубайланы Махти, Журтубайланы Хыйса эм бирсиле да бардыла.

Ахшы ишлери унутулмагъандыла

Къабарты-Малкъарны 100-жыллыгъына

Гадийланы  Татыуну жашы Мухажирни  юсюнден жазардан алгъа, Хасанияда жашаулары келген  къауум адам бла сёлешгенме. «Адамлыгъы бла кесине жетген жокъ эди, уллу санлы, ауур акъыллы, ишни сюйген,  элде  намысы жюрюген, эллилеге  игилик  излеген болгъанды»,-дегендиле ала бир аууздан.

Энергокючге бла кёк отлукъгъа тёлеулени юсюнден

КъМР-ниТарифле эм жашау журт надзор жаны бла къырал комитетини  2021 жылда 28 декабрьде 279-чу буйругъуна кёре, быйыл  биринчи июньдан башлап  электрокюч ючюн тарифлеге къошуллукъду.  Анга кёре,  шахарлада бла элледе жашагъанла    1кВт сагъат ток ючюн  4,35 сом тёлерикдиле. Ол себепден «Россети Северный Кавказ» - «Каббалкэнерго» хайырланнган электрокюч ючюн эсеплеген приборланы показаниялары бла сагъынылгъан кезиуге тёлерге чакъырады. Ызы бла андан сора ойналгъан сагъатла   жангы тариф  бла тергелликдиле. 

Ёртенлени асламысын сылтауу-адамны сансызлыгъы

КъМР-ни Табийгъат байлыкъла  эмда экология жаны бла министерствосу жай кюнледе жамауатха бютюн сакъ болургъа,  агъачда эм анга жууукъ жерледе  къургъакъ бутакъланы, къауданны эм башха затланы да кюйдюрюрге жарамагъанын эсге салады. 

Страницы